دکتر امیرحسین توفیق – ونکوور
در نظام حقوقی کانادا که بر مبنای قوانین عرفی (Common Law) اداره می‌شود، «متقاعد» کردن مراجع تصمیم‌گیری یا قضایی نقشی مهم ایفا می‌کند. در این نظام، قانونگذار یک‌سری اصول کلی را تعریف می‌کند و زمانی که پرونده‌ای به دادگاه ارجاع داده می‌شود، وکیل متقاضی می‌تواند از دانش و مهارت خود استفاده کند و قاضی دادگاه را «متقاعد» نماید تا رأی را به نفع موکل خود صادر کند. کلمهٔ «متقاعد» را در گیومه قرار داده‌ام، به‌دلیل آنکه بسیار مهم است و در ادامهٔ این نوشته به آن بسیار برخواهیم خورد.
همان‌طور که اشاره شد، کانادا کشوری است که در سطح فدرال آن و نیز در همهٔ استان‌های آن به‌جز کبک، قانون عرفی یا Common Law اجرا می‌شود و در سیستم مهاجرت و وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا هم این سیستم قانونی لحاظ می‌شود.
اگر به نامه‌های مردودی نگاهی داشته باشیم، در تمامی آن‌ها افسر پرونده اشاره کرده است که «متقاعد» نشده است و در ادامهٔ دلیل خود، به بندهایی از قانون اشاره کرده است. اگر که به همان بندهای قانون مراجعه شود، باز هم قانونگذار قید کرده که افسر پرونده می‌بایستی «متقاعد» شود که آن بند مراعات شده است.
واجد شرایط بودن برای هر یک از برنامهٔ مهاجرتی و ارسال مدارک بر اساس آنچه در لیست مدارک قید شده است، به‌معنی قبولی نهایی در آن برنامهٔ مهاجرتی نیست، مگر آنکه افسر پرونده «متقاعد» شود.
در دادگاه‌های مهاجرت که شامل دادگاه‌های پناهندگی، فرجام‌خواهی و دادگاه فدرال کانادا است، کار کمی راحت‌تر است چرا که در آن دادگاه‌ها وکیل متقاضی با مهارت و دانشی که دارد و در بسیاری موارد با ارجاع به احکامی که قضات پیشین در پرونده‌های مشابه صادر کرده‌اند، می‌تواند قاضی دادگاه را که رأی‌دهندهٔ نهایی است، «متقاعد» کند. اما در خارج از دادگاه‌ها و زمانی که پرونده‌ای برای وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا ارسال می‌شود، به‌دلیل آنکه وکیل یا موکل حضور فیزیکی ندارند و افسر پرونده، بر اساس مستندات پیش روی خود تصمیم‌گیری می‌کند، کار سخت و روال متفاوت است.
لذا، دلایل مردود شدن برخی از پرونده‌ها در وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا این است که افسر علی‌رغم آنکه متقاضی واجد شرایط بوده و مدارک کاملاً بر اساس لیست مورد نیاز ارسال شده، «متقاعد» نشده است و پرونده را مردود می‌کند.
اما پرسشی که ممکن است مطرح شود این است که به چه نحوی باید افسر را «متقاعد» کرد؟
پاسخ به این پرسش کمی سخت است و بسته به پروندهٔ ارسالی و نوع برنامه‌ای که برای آن اقدام شده، تفاوت‌هایی وجود دارد.
در نامهٔ مردودی درخواست ویزای توریستی، افسر قید می‌کند که «متقاعد» نشده است که متقاضی پیش از خاتمهٔ مدت اقامتش به کشور خود باز می‌گردد. در نامهٔ مردودی درخواست ویزای تحصیلی، افسر قید می‌کند که «متقاعد» نشده است که پس از خاتمهٔ تحصیل، متقاضی به کشور خود باز می‌گردد. در نامهٔ مردودی درخواست ویزای کار، افسر قید می‌کند که «متقاعد» نشده است که متقاضی قادر به انجام این شغل است. در نامهٔ مردودی درخواست مجوز کار پرونده‌های کارآفرینی، افسر قید می‌کند که «متقاعد» نشده است که متقاضی می‌تواند بر روی اقتصاد و اجتماع منطقه‌ای که قصد راه‌اندازی کار را دارد، تأثیر مثبتی بگذارد.
همان‌طور که ملاحظه می‌شود، در تمامی نامه‌های مردودی، افسر‌ها که یا در سطح فدرال کار می‌کنند یا استان، اعلام می‌کنند «متقاعد» نشده‌اند.
در پاسخ به پرسشی که مطرح شد، برای پرونده‌هایی که مستقیماً به دولت فدرال ارسال می‌شود و شامل درخواست‌های ویزای توریستی، تحصیلی و کار است، زمانی که متقاضی به‌طور آنلاین تشکیل پرونده می‌دهد، در لیست مدارکی که می‌بایستی آپلود شود، بخشی قرار دارد تحت عنوان Client Information. این بخش، همان بخشی است که با قراردادن مدارک مثبته، می‌توان افسر را «متقاعد» کرد.
در برنامه‌های مهاجرتی‌ای که در ابتدا پرونده در استان تشکیل می‌شود و پس از گرفتن تأئیدیه، برای دریافت ویزا که در حیطهٔ وظایف دولت فدرال است، اقدام می‌شود، شرایط کمی متفاوت است. بدین معنی که اگر متقاضی افسر استان را «متقاعد» کند، افسر فدرال، حساسیت کمتری برای «متقاعد» شدن خود دارد، چرا که پیش از آن برای آن پروندهٔ خاص، «متقاعد» شدن صورت پذیرفته است. اما بدین معنی نیست که پرونده‌هایی که تأیید استان را دارند، قطعاً قبول می‌شوند چرا که افسر فدرال رعایت قوانین فدرال را بررسی می‌کند.
نکتهٔ آخر، «متقاعد» کردن افسر آژانس خدمات مرزی کاناداست که بسیار مهم است. افسری که در مرز ورودی کانادا حضور دارد، اختیارات بسیار بالایی دارد و کلیهٔ دارندگان ویزای کانادا اعم از ویزای اقامت موقت یا دائم، می‌بایستی در بدو ورود به پرسش‌های آن‌ها پاسخ دهند و اگر او «متقاعد» نشود، اختیار ابطال ویزا را دارد.
پایان
